Öfke aslında buz dağının görünen kısmıdır. Öfke duygusuna ve davranışına neden olan bir dolu alt duygu vardır.
Kıskançlık,
Başarısızlık,
Endişe,
Korku,
Üzüntü,
Panik,
Çaresizlik
gibi…
Örneğin ; çocuğu camdan sarkan bir anne büyük bir hışımla çocuğunu kucaklar ve bağırıp çağırmaya, azarlamaya başlar. Yani öfke duygusunu ve davranışını yansıtmış olur. Ancak orada altta yatan duygu korku, endişe ve panik duygusudur. Anne çocuğunun camdan düşeceğinden endişe etmiş, korkmuş ve paniklemiştir. Fakat yansıttığı duygu öfkedir.
Bu ve benzeri birçok örnekte bizler altta yatan temel duygumuzu değil de o duygunun neden olduğu öfke duygusunu yansıtıyoruz ve genellikle bunu saldırganca yapıyoruz.
Bağırıp çağırarak, şiddet uygulayarak, bir şeyleri kırıp dökerek ya da fırlatarak.
Eğer böyle bir durumla karşı karşıyaysak öfke kontrol bozukluğundan söz edebiliriz.
Bu noktada önemli olan öfkenin normal bir duygu olduğunu kabul etmek, altta yatan duygu ve düşüncelerin farkına varmak ve öfkemizi sağlıklı bir şekilde ifade etme becerisini kazanmaktadır.
Kendimizi ve duygularımızı tanımanın, anlamlandırmanın ve kabul etmenin yollarını arayabilir ve yeni yollar/yolculuklar keşfedebiliriz
Bazı hastalıklar ve kişilik özellikleri öfke kontrol sorunlarına yol açıyor
‘Aralıklı patlayıcı bozuklukta, kişi aralıklarla şiddetli öfke patlamaları yaşar.
Depresyon, kaygı bozuklukları, panik bozukluğu, obsesifkompülsif bozukluk tahammülsüzlük sebebi olabilir
Obsesif kompülsif kişilik sahibi olanlar; takıntılı, titiz, inatçı, mükemmeliyetçi kişiler sıklıkla öfkeli olabilirler. Aslında bu kişiler son derece dürüst, çalışkan, ahlaki değerlere aşırı önem veren, son derece sorumluluk sahibi, kişilerdir. Ancak herşeyi eleştirirler, küçük kusurları büyütür, mükemmel olmasını isterler ve özellikle yakın ilişkilerde daha belirgin olarak öfkeli hale gelirler. Bu yapıdaki kişilerle iletişim oldukça sıkıntılıdır.
Paranoid kişiler; şüpheci insanlar öfkeli olur. Hep kötü niyet ararlar. Bu kişilere göre insanlar güvenilmezdir. En yakınlarına dahi güvenmez, hep tehdit altında hisseder. Gerçekte kendilerine güvenmezler. Yansıtma mekanizmasıyla karşıdaki kişilerde güvenilmezlik hissederler. Eşlerini aşırı derecede kıskanarak, şiddetli baskı altında tutar, sürekli aldatılma korkusuyla yaşarlar. Eşlerine insanca yaşama fırsatı tanımaz ve bıktırır.. İşyerinde de hep kaygılıdırlar. Sonunda da sevenlerini düşmanca, öfkeli tavırlarla iter, kendini doğuran kehanet denilen durum ortaya çıkar. Terk edilir, arkadaşlarının sevgisini, işini kaybeder, yine de hatalarını anlamaz. Tehlikelerle dolu bir dünyada, her an saldırıya uğramakta gibi hissederler ..
Borderline kişiler; duygularında aşırı ve hızlı iniş çıkış yaşayan kişiler öfkelidirler. Bir bakarsınız göklere çıkarır hemen sonra yerin dibine batırırlar. Hep uçlarda gel gitler halinde yaşarlar. Çılgınca aşık olur, ertesi gün aldatabilir. Tamamen aksi yönde görüşleri ortaya koyabilir, sık değişir .
Antisosyal kişiliği olanlar; şiddetli öfke patlamaları geçirirler. Küçük sebepler den büyük zararlar verenler genellikle bu kişilerdir. Cezaevlerinde yatanların önemli bir bölümünü bu insanlar oluştururlar.
Stresli iş hayatı, mutsuz aile hayatı, alkol ve madde kullanımı öfkeyi artırır. Bazıları öfkelerine hakim olmayı ister, başaramazlar, sonra büyük pişmanlık yaşarlar.
Bazıları ise kendilerini haklı görür. ‘Beni kızdırıyorlar, tahrik ediyorlar’ gibi mazeretler üretirler. Çevrelerine zarar verdikleri, insanları kırıp incittikleri halde anlaşılmayı bekler. Başkalarının duygularını anlamakta zorlanırlar. Bazen kızgınlık gerekçelerinde haklı bile olsalar, tepkileri aşırıdır. Sinirli insanların evlilik ve aile yaşamları sorunlarla doludur tedavisi sebebe bağlıdır:
Sebep depresyon veya kaygı bozukluğu ise, tedavide başarı oranı yüksektir. Bu kişilerde öfke hali sonradan başlar veya artış gösterir. Çevrelerindeki insanları kırdıkları için pişmanlık duyarlar. Uygun tedavisi ile düzelir.
Hastalığa değil de kişilik özelliklerine bağlı olanların tedavisi daha uzun sürelidir. Öfkeli olduklarını kabul etmeyebilir . Ya da kabul etseler bile çevrelerindeki insanların hak ettiklerini düşünebilirler. Haklı olsa bile tepkilerinin aşırı olduğunu fark etmezler.
“Öfke kontrol bozukluğu hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçin”